Παρουσίαση διδακτικού σεναρίου
Στο πλαίσιο των εναλλακτικών μορφών διδασκαλίας, η κ. Μητσούλη Λαμπρινή (ΠΕ02) εφήρμοσε μία εναλλακτική προσέγγιση των στίχων 1-99 του προλόγου της Αντιγόνης, στο Β’2 τμήμα της Β’ τάξης του Λυκείου, βασισμένη στη συναλλακτική θεωρία της L. M. Rosenblatt, μέσα από την οποία αναδεικνύεται η λογοτεχνική διάσταση του δραματικού κειμένου του Σοφοκλή. Η εν λόγω διδακτική πρόταση εφαρμόστηκε σε τέσσερις φάσεις/στάδια, λαμβάνοντας υπόψη τη διδακτική μεθοδολογία τεσσάρων φάσεων/σταδίων, όπως αυτή παρουσιάζεται από τη Τζ. Καλογήρου και την Ε. Βησσαράκη1 ενώ η υλοποίηση αυτής έγινε με την χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή και βιντεοπροβολέα.
Η πρώτη φάση της διδακτικής πρότασης αφορούσε στη δημιουργία του εισαγωγικού πλαισίου, η οποία πραγματοποιήθηκε με την αξιοποίηση παράλληλων κειμένων από τη νεοελληνική ποίηση και τη ζωγραφική τέχνη του 19ου αιώνα. Ειδικότερα, αναγνώστηκε το απόσπασμα του πεζόμορφου ποιήματος του Γιάννη Ρίτσου με τίτλο Ισμήνη, το ποίημα της Ζωής Καρέλλη με τίτλο Της Αντιγόνης προς την Ισμήνη, ενώ προβλήθηκε ο ζωγραφικός πίνακας της MarieSpartaliStillman με τίτλο Η Αντιγόνη ενταφιάζει τον Πολυνείκη στον οποίο κυρίαρχα πρόσωπα είναι η Αντιγόνη και η Ισμήνη, υπό τη μορφή PowerPoint. Τα προαναφερθέντα λειτούργησαν, όπως αναμενόταν, «ως προϊδεασμός και προετοιμασία των μαθητών για την υποδοχή του λογοτεχνικού κειμένου».
Στη δεύτερη φάση της διδακτικής πρότασης κι ενώ επιχειρήθηκε μία πρώτη σιωπηρή ανάγνωση των στίχων 1-99 του προλόγου της Αντιγόνης, οι μαθητές και μαθήτριες παρακινήθηκαν από την εκπαιδευτικό ώστε να λειτουργήσουν με τη διαδικασία του «καταιγισμού ιδεών» (brainstorming), καταγράφοντας ελεύθερα εντυπώσεις και συναισθήματα, οι οποίες συνιστούν τις αρχικές ανταποκρίσεις τους. Αργότερα, η ίδια η εκπαιδευτικός ανέγνωσε τους στίχους μεγαλόφωνα καθώς «η μεγαλόφωνη ανάγνωση καθιστά έκδηλο τον μοναδικό και ιδιότυπο τρόπο με τον οποίο ο κάθε αναγνώστης προσλαμβάνει το κείμενο».
Κατόπιν στην τρίτη φάση της διδακτικής πρότασης, η εκπαιδευτικός προέτρεψε όσοι από τους μαθητές και τις μαθήτριες επιθυμούσαν, να ανακοινώσουν τις αρχικές ανταποκρίσεις τους και να ακολουθήσει συζήτηση, συντονίστρια της οποίας ήταν η ίδια και ανταλλαγή ιδεών και απόψεων, στοχεύοντας στον αναστοχασμό τους και την επίτευξη της προσωπικής βίωσης του δραματικού κειμένου του Σοφοκλή.
Τέλος στην τέταρτη φάση της διδακτικής πρότασης, οι μαθητές και μαθήτριες έχοντας την προγενέστερη γνώση από διαφορετικές μορφές τέχνης οι οποίες τοποθετούνται σε διαφορετικές εποχές και μέσα από τις οποίες αναδείχθηκε η υπόσταση της Αντιγόνης και της Ισμήνης αντίστοιχα, κλήθηκαν να εκφράσουν την ανταπόκρισή τους μέσα από δραστηριότητες με ομαδοσυνεργατικό τρόπο, υπό την επίβλεψη της εκπαιδευτικού, οι οποίες παρουσιάστηκαν σε ολομέλεια.
1: Καλογήρου, Τζ. και Βησσαράκη, Ε. (2005). Η συμβολή της θεωρίας της L.M. Rosenblatt στον εμπλουτισμό της Διδακτικής της Λογοτεχνίας, 53-78. Στο: Τζ. Καλογήρου και Κ. Λαλαγιάννη (επιμ.), Η Λογοτεχνία στο Σχολείο. Θεωρητικές προσεγγίσεις και διδακτικές εφαρμογές στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Αθήνα: Τυπωθήτω – Γιώργος Δαρδανός.